Precies 75 jaar geleden reisde de voorzitter van het Nederlands Olympisch Comité Alphert Schimmelpenninck van der Oye naar Duitsland om de begrafenis bij te wonen van IOC-voorzitter Henri de Baillet Latour. Dat schrijft sporthistoricus Jurryt van de Vooren op sportgeschiedenis.nl
De Belg Henri De Baillet Latour was sinds het begin van de vorige eeuw een bekend gezicht in Nederland. In 1907 organiseerde het Internationaal Olympisch Comité in Den Haag een vergadering – de eerste in zijn soort op Nederlands grondgebied – waar hij bij aanwezig was. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zat De Baillet Latour in Den Haag bij de Belgische legatie. Meteen na afloop van die oorlog werd hij verantwoordelijk voor de Olympische Spelen van 1920 in Antwerpen.
Alhoewel deze stad amper was hersteld van de verschrikkingen in de jaren ervoor maakte hij toch zoveel indruk met zijn organisatorische talenten dat hij in 1925 aangewezen werd als de nieuwe IOC-voorzitter als directe opvolger van Pierre de Coubertin. Hij woonde de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam tot die van 1936 in Berlijn bij.
Op 7 januari 1942, 75 jaar geleden, overleed De Baillet Latour. Het was een zware klap voor het IOC dat tijdens de oorlog moeite had om met zijn bestuurders in contact te blijven. Zijn begrafenis kon alleen worden bijgewoond door IOC-leden die in Duitsland of in Duits bezet gebied woonden. Tot deze groep behoorde NOC-voorzitter Alphert Schimmelpenninck van der Oye, die naar Brussel reisde. Volgens sporthistoricus Ton Bijkerk was het aan deze Nederlander te danken dat de plechtigheid niet werd gekaapt door de nationaalsocialisten.
Enkele prominente Duitsers hadden besloten aanwezig te zijn bij het afscheid van de IOC-voorzitter. Er kwam een verklaring uit van Duitse zijde: ‘De president van het Internationale Olympisch Comité, graaf de Baillet Latour, is op den zevenden Januari plotseling te Brussel, ten gevolge van een hartverlamming, overleden. Met de geheele Olympische wereld rouwt ook de Duitsche Olympische Commissie. Zij denkt gaarne terug aan het goede hart dat graaf de Baillet Latour de Duitsche sport toedroeg en aan de vriendschap, die hem met ons verbond. Wij zullen de herinnering aan deze en oprechte figuur in eere houden.’ Op de kist was een IOC-vlag gelegd, omringd door Duitse soldaten, linten en kransen met de kleuren van het Duitse Rijk en andere Nazi-symboliek, die waren neergelegd in naam van Adolf Hitler én het Internationaal Olympisch Comité. Het IOC zelf wist daar echter niets van en had al helemaal geen toestemming gegeven om zijn overleden voorzitter te eren met dergelijke symbolen.
Daarbij, zo schreven alle kranten in die dagen, lagen kransen van verschillende nazipropaganda-afdelingen, van Goebbels zelf, de militair bevelhebber in België en nog veel meer nationaal-socialistische groeperingen. Belgische sportvrienden en familieleden konden pas achter deze militaristische haag hun laatste groet aanbrengen.
Wat de kranten niet schreven, was dat Schimmelpenninck van der Oye er ook was. Volgens Bijkerk in een artikel in 1999 in het Journal of Olympic History stapte hij na een toespraak in het Duits naar voren om namens het IOC het woord te voeren. Ook hij had een krans bij zich – uiteraard zonder Nazi-symbolen – die hij namens het IOC neerlegde. Een jaar later stierf Schimmelpenninck van der Oye. Zowel het IOC als het NOC hadden in de oorlogsjaren hun voorzitter verloren.
Bijschrift foto: De Baillet Latour in 1928 in Amsterdam, die de Olympische vlag ter bewaring tot de Spelen van 1932 in Los Angeles overdraagt aan de Amsterdamse wethouder Vos. Links van de vlag staat Schimmelpenninck van der Oye.